INLEIDING IN DENKPROCESSEN 2

© 1996-2021 Ton Muller AllWell.nl




Denkprocessen 1 |Achtergronden | Doelstellingen | Thinkware


Morfologie
Informatie is samengesteld uit tekens, letters, woorden, zinnen, alinea's, paragrafen, figuren en afbeeldingen. Alles zodanig samengesteld dat het door anderen en jezelf zo goed mogelijk begrepen wordt. Ook bewegende beelden, kleuren, temperatuur, druk, trillingen en geluid behoren tot de elementen van informatie. Nog niet (goed) reproduceerbaar via media weer te geven zijn zaken als : geur en gevoel. Dit samenstel van onderdelen heet morfologie.



Ontologie
De leer van de onderwerpen van het menselijk denkvermogen; alles waar we over kunnen denken, praten en schrijven dus.
Ben ik dan de eerste ontoloog? Dit woord bestaat niet in de Van Dale
Maar ja als je het over alles maar dan ook alles wilt hebben is dit toch wel noodzakelijk!

Inmiddels heb ik op het web een andere definitie gevonden: iemand die het weet!
Maar dan ben ik zeker iemand die het nog steeds niet weet als ik nu nog zoekende ben.

Maar wat ik al weet zal ik voor degenen die het nog niet weten als verwijzing een spoor achterlaten. Zoals de mieren dat al miljoenen jaren geleden ook al deden!


Syntax
De syntax is de manier waarop woorden in een bepaalde volgorde een betekenis geven aan de zo ontstane zin, de grammatica van de taal. De semantiek is de betekenis van wat met die woorden bedoeld wordt.
- Zijn leermethode is gebaseerd op experimenten.
- Hij leert via experimenten
- Hij leert experimenteel
- Hij experimenteert en leert
Deze vier zinnen geven ongeveer het zelfde weer.


Signaal
Een signaal is een teken waarop een bepaalde actie dient te worden begonnen of in een andere richting gebracht moet worden.
- Het signaal van de knipperende cursor geeft aan waar je gebleven bent op het computerscherm.


Teken
Een teken is op het computerscherm een letter of ander leesteken. Men maakt gebruik van ASCII tekens of andere grafische tekens.
In menselijke communicatie is dit een signaal dat de ene persoon aan de andere doorgeeft.


Gebaar
Een bepaald signaal of teken die de een aan de ander geeft met een bepaald doel.
Meerdere gebaren kunnen dus een taal vormen: gebarentaal.



Icoon
Een icoon is een symbool dat ontstaat als je de boodschap die je ermee wilt uitdragen eenvoudig maar voorzichzelf spreekt zoals het poppetje op een dames- of heren-toiletdeur.



Graaf
Een graaf is een verzameling van punten en lijnen die de (knoop)punten verbinden. Ik zal dit uitleggen aan de hand van de pleinen en straten in een stad. Men onderscheidt gerichte grafen en ongerichte grafen. De gerichte grafen kun je in de stad voorstellen als eenrichtingswegen van plein A naar plein B. Van A naar B is er binding (dus verkeer mogelijk) maar van B naar A is er geen binding. Bij de ongerichte grafen, de gewone wegen tusen de pleinen kun je dus in beide richtingen verkeer laten gaan dus er is van beide zijden binding.
Een stad is min of meer vlak gebouwd, vooral in dit land. Maar je kunt je voorstellen dat in Tibet een dorp niet zo erg vlak is en dat de wegen elkaar boven en onderlangs kunnen kruisen. In de naaste toekomst zul je te maken hebben met steden in de ruimte zodat je ook daar drie demensionale verbindingsnetwerken kunt krijgen. Als je bovendien verre ruimtereizen maakt zal de tijd voor de reizigers en de blijvers anders zijn zodat je ook daarmee rekening moet houden. De verbindingswegen zullen dan virtueel zijn dwz. afhankelijk of je van de planeetstanden en hun aantrekkingskracht op je ruimtevoertuig gebruik wilt maken bij je ruimtereis.


Knooppunt
Dit zijn de punten waar de bindingen betrekking op hebben.
- In bovenstaande stedenanalogie zijn dit dus de pleinen.
De meesten van ons kennen de Dam, het Malieveld, het Rembrandsplein, Piccadilly Circus en zijn er misschien ooit geweest.
Bekend maar nog niet door idereen bezocht is het Tien An Men plein, het Merdekaplein en het Rode Plein.
Maar alle pleinen hebben veel toegangen en afvoerwegen.
- Op deze website zijn dit soms de hoofdstukken en soms de paragrafen. Als er binding is kun je op bepaalde woorden of figuren klikken om naar een andere plek te gaan.


Binding
Dit is het lijnstuk tussen de punten A en B of de weg tussen plein Y en Z.
- Je kunt dus eenrichtingsverkeerswegen hebben (gerichte binding) of tweerichtingsverkeerswegen (ongerichte binding).
- Op deze website zijn het de aanwijzingen die naar een ander hoofdstuk of een andere paragraaf verwijzen zoals bijvoorbeeld hier vind je informatie over graaf
- Als je met brainstormen bezig bent heb je bij het divergerend denken misschien wel 100 zaken die een verband kunnen hebben met je doelstelling opgehoest. Bij het convergerend denken probeer je de beste verbanden met je doelstelling eruit te zeven. Zoals bv. het lichtste materiaal voor een racefiets.


Netwerk
Een netwerk is een graaf waar de bindingen een betekenis of waarde hebben gekregen.
In onze stedenanalogie kun je de wegen bv. als hoofdwegen of secundaire wegen bestempelen.
- Als je de files tussen de steden wilt oplossen zie je heel Nederland als een graaf en kun je op grote borden aangeven (of op je boordcomputer) hoe je wel kunt rijden als de files op sommige bindingen (verkeerswegen) te lang worden.
- Als je je vriendenkring als een graaf ziet kun je de bindingen waar je tennis mee kunt spelen op je computer bv. met geel aangeven
- Of als je de 100 bijna genaderd bent wie nog met je wil gaan dansen


Relaties
In een netwerk worden de bindingen tussen de knooppunten ook wel relaties genoemd, dit zijn de eigenschappen van de binding tussen twee punten. In de volgende voorbeelden zal het je wat duidelijker worden gemaakt wat deze eigenschappen kunnen zijn.
- In een organisatie bestaan groepen van mensen die een bepaalde gezamelijke taak hebben. De leider in zo'n groep heeft relaties met zijn medewerkers in de vorm van communicatie, rapportages, mededelingen, controle, vragen, gegevens en schouderklopjes.
- In een stad kunnen de relaties tussen de pleinen de bereikbaarheid, het aantal voertuigen per uur of de onderlinge afstand zijn.
- Tussen mensen onderling kunnen werkelijke relaties ontstaan soms fysiek, sexueel of soms platonisch, vriendschappelijk.


Omgeving
De leefomgeving bepaalt in hoge mate het gedrag van mensen. Het lijkt wel of je daardoor in een soort cultuur terecht komt. Of je nu thuis, op je werk, aan de studie of in een sportvereniging bent. Iedere cultuur is anders, die wordt bepaald door de mensen die de groep vormen en in de loop van de tijd een bepaald stramien volgen.
Door de interactie van je persoon met je naaste omgeving zul je niet alleen door de omgeving beïnvloed worden maar de naaste omgeving zoals in het begin je ouders zullen ook door jou beinvloed worden.
- Als je als klein kind vaak ziek bent geweest en dus ook huilde is de kans groot dat ze je willen helpen en je in alles ter wille willen zijn. Dit werkt averechts, want als je groter word ben je een verwend kind en krijg je alleen maar last van bij de omgang met andere kinderen.
Bij grotere organisaties is het moeilijker om de totale cultuur in je eentje te veranderen. Meestal zoeken ze mensen die bij de bestaande cultuur passen zodat heel lang een bepaalde cultuur blijft bestaan.
- Zo had je in het bedrijfsleven de IBM cultuur, de Philips cultuur en de Shell cultuur
- Bij de overheden had je de amtbtenarencultuur
- Bij de maatschapperlijk werkers de geitenwollensokken cultuur
Bepaalde methoden van aanpak zul je moeten afstemmen op de bedrijfscultuur.


Band
Een hechte band hebben met je naaste omgeving zoals je partner, je familie, je vrienden en kennissen, je verenigingsgenoten enz. kan een verbetering van je leefsituatie betekenen in velerlei vormen. Deze band moet niet ten koste gaan van andere groepen mensen zoals dat bij veel bevoorrechte personen vaak gebeurt.
Een genetische band hebben met je nakomelingen schept toch een soort vorm van ijdelheid als je ziet dat het goed met hen gaat. Wat "goed" betekent moet je natuurlijk zelf invullen.


Thuis
Met thuis bedoel ik de leefomgeving waar je je terugtrekt na je werkzaamheden of je studie. Als je je ouderlijk huis nog niet verlaten hebt dan bepaalt die situatie je thuis. Als je alleen woont of op kamers dan is dat je thuis. Als je na je werkzame leven als laatste nog in een serviceflat woont is dat je thuis. Als je hulp behoevend bent en je bent aangewezen op een meer gezamelijke voorziening dan is dat je laatste thuis.
De sfeer bij je thuis heeft ook invloed op je en bepaalt mede of je bepaalde voorkeuren hebt. Bovendien kun je het wel of niet mee zitten bijvoorbeeld als je ouders vroeger een grote erfenis hebben gekregen en/of verder hebben gestudeerd of niet.


School
Je wordt geacht tot het einde van je leerplichtige leeftijd een school te bezoeken die meestal door je ouders in overleg met je onderwijzers, voor jou is uitgekozen. Pas op latere leeftijd kun je zelfstandig een studierichting kiezen of bepaalde cursussen of workshops volgen.
Meestal is het curriculum ( de leerstof die ze geven) van de reguliere scholen een gevolg van een bepaalde wetswijziging in het onderwijs zoals de Mammoetwet van 1968. Heel vroeger had je nog heel andere schooltypes zoals de H.B.S. en de M.U.L.O. Heel breed van leerstof. Op de universiteiten moest je ook nog heel academisch kunnen zijn. In latere jaren werd het als maar smaller door gedifferentieerd onderwijs.
Dat deze smalle wijze van onderwijzen ook niet de ideale oplossing biedt wordt nu duidelijk uit de klachten van het bedrijfsleven en de signalen die vanuit onderzoekinstanties naar voren worden gebracht. Men is weer gaan clusteren. De TU Delft heeft nu 7 faculteiten , eerst 13. Men zoekt samenwerkingsverbanden om alfa, beta en gamma-wetenschappen weer bij elkaar te voegen. Want door plattere organisatievormen en door meer zelfwerkzaamheid ben je meer op je zelf aangewezen om bepaalde problemen op te lossen. Daartoe dien je weer meer algemene kennis te bezitten of in ieder geval weten waar je het ontbrekende kunt aanvullen.
Recentelijk is men in dit land weer gaan inzien dat het anders moet; men heeft de "studiehuismethode" geïntroduceerd. Voor zowel leerlingen als leraren is het even wennen dat de eerste categorie zelfstandig dient te leren en de tweede categorie hoeft hen alleen te begeleiden en niet meer de leerstof in te stampen.
Hoe de resultaten zullen zijn valt pas over een tiental jaren te bezien als de eerste cohorten die deze nieuwe leerstijl hebben uitgevoerd de studiehuizen zullen verlaten.


Werk
Op het werk, binnen de organisatie, heb je al gauw te maken met de bedrijfscultuur, afdelingsmentaliteit, collega's, politieke situatie, economische situatie, financiele situatie, het product of de dienst die verkocht dient te worden. Je kunt ook te maken hebben met de klanten, de leveranciers, de overheden, de financiers en nog veel meer instanties.
Als je eigen baas bent van een kleine organisatie dan mag je alles bovendien nog zelf doen.
Uiteraard is uitbesteden ook mogelijk maar dan moet je alles ook weer goed kunnen inkopen want anders wordt het te duur.

Werk of ook wel arbeid is een vorm van ruilobject die door organisaties beloond wordt met een geldelijke vergoeding en andere secundaire voorwaarden zoals een vakantie, een auto, reiskostenvergoeding, aandeel in de zaak, opties enz. enz.
Sommige organisatie's belonen hun topmedewerkers met hoge bonussen als ze het voor elkaar weten te krijgen om klanten via ingewikkelde kontrakten aan zich weten te binden.
Dat zelfs de wereldeconomie een behoorlijke knauw kan krijgen is in 2008 maar al te duidelijk geworden.

Als je dus voldoende specifieke kennis hebt opgedaan in een "studiehuis" of universiteit kun je deze kennis ruilen voor een inkomen en nog andere mogelijkheden zoals een mogelijke carrière in de organisatie.
Soms kan het voorkomen dat een organisatie je een studiebeurs aanbiedt als je maar belooft dat je een dag in de week voor hen werkt. Dit gebeurt alleen als zij je heel erg nodig hebben.
Zie ook efficiënt werken


Vrije tijd
In je vrije tijd kun je je weiden aan je hobby's of uitrusten van het inspannende werk. Dat de boog niet altijd gespannen kan zijn wordt momenteel maar al te duidelijk gevoeld. Niet alleen hebben wij in dit land de hoogste graad van productiviteit bereikt maar tevens het hoogste aantal WAO'ers in de geschiedenis. Steeds meer jongere mensen, zelfs onder de 30 jaar hebben tegenwoordig last van stress, overspannendheid of zelfs burnout problemen. De maatschappij vergt blijkbaar te veel van onze mensen.
Soms ligt dit aan jezelf omdat je (nog) niet weet hoe je met situaties zoals studie, werk, relaties, vrienden, kennissen, overheid enz. dient om te gaan.
Een goede preventie tegen dit soort problemen is behalve een goede werkhouding een goede vrije tijdsbesteding. Het geeft dan de mogelijkheid om je goed te ontspannen. In feite hangt het van je persoonlijkheid af of je je vrije tijd met sport, verzamelwoede of met leuke zaken bezig wilt houden. Je kunt ook proberen om zaken te combineren zoals het leren van de Europese talen waarvan de landen straks deeluitmaken van de Europese Unie. Handig als je ergens anders wilt werken.
Je kunt je ook meer in sociologie verdiepen omdat de samenleving multicultureel, multiraciaal en multidisciplinair zal worden.
Misschien ook multileeftijdgegroepeerd dwz. dat je met je 75ste ook via een uitzenbureau een baan als postbode wilt hebben want dat geeft je de nodige beweging terwijl je collega's dan twintigers zijn.
Of je kunt van je schilder-hobby een neven beroep maken door het geschilderde aan de Europese toeristen te verkopen. Het toerisme zal in deze 21-ste eeuw één van de grootste industrieën worden.
In je vrije tijd zou je de enerverende situatie op je werk moeten kunnen compenseren door je juist ontspannen en lekker in je vel te voelen
Uiteraard dient dit niet ten koste van anderen te gaan, zinloos geweld is en blijft zinloos!
- Gelukkig heeft de actie "heb het lef" vele duizenden wapens kunnen verminderen


Toepassend leren
Sommige mensen leren iets door wat in een instructieboek staat toe te passen.
Bijvoorbeeld het in elkaar zetten van een keukenkast of het uitspreken van een zin volgens het boekje in het Zweeds als je in Stockholm aangekomen bent. Als je het niet voldoende herhaalt vergeet je het ook weer gauw. Het is de eenvoudigste methode om te leren. Je krijgt ook gauw terugkoppeling als het niet goed gaat.
Veel programmeurs in de dop zijn op die manier begonnen.



Ervarend leren
Sommige mensen leren door de ervaring wat ze ooit gedaan hebben bij hun huidige activiteiten te betrekken. Als ze dat goed doen kunnen ze ver komen, maar als zij hun "nare" ervaringen niet goed kunnen interpreteren of verwerken dan gaat het niet goed. Meestal zullen zij het niet meer doen.
- Als je een keer goed gevallen bent van je fiets en je mist daardoor een voortand dan wordt je meestal voorzichtiger. Je kunt ook op een Judoschool valbreken leren en dan hoef je nooit meer bang te zijn om te vallen
- Als je als ontwikelingsingenieur met de bestrijding van trillingen in hogedruk pijpleidingen belast was dan kun je dat van pas komen als je in je thuis situatie met je waterleidingnet moet bezig houden.
- Jonge roeiers worden in de zomer in een skiff met de "cybernetische methode" geleerd om goed te roeien. Als ze het fout doen zullen ze gauw merken dat ze omslaan.


Experimenterend leren
Ben je wat nieuwsgieriger van aard dan ga je buiten je boekje en vraagt je je af wat er gebeurt als je wat variabelen wijzigt. In het geval van het keukenkastje wil je weten wat de ophang constructie kan hebben. Je belast het met bakstenen, maar zorgt ervoor dat het kastje niet kapot kan vallen. Of als het een keukenblok is hoe hard iemand ertegen kan stoten zonder dat er een glas omvalt. In ieder geval leer je door te experimenteren waar de grenzen liggen. Zorg wel dat je alles goed in kaart brengt.
- De doelstelling van een studieclub is dat je experimenteert en van de experimenten leert zoals dat in een beleggingsstudieclub wordt gepropageerd. Sommige clubs ontaarden in gewone kakelclubs als er niet tijdig door de verantwoordelijken wordt ingegrepen.



Creatief leren
In bepaalde gevallen als bestaande regels geen uitkomst bieden dient er creatief gehandeld te worden.
In bepaalde vakgebieden is creativiteit een must. Wie marketing of productontwikkeling wil gaan doen zal zeer creatief moeten zijn.
De definitie van creativiteit is een oplossing brengen die verder gaat dan bestaande oplossingen die immers niet meer voldoen.
Zie ook wat is creativiteit?
- Als je dus voor het eerst in een ziekenhuis hebt gelegen vanwege een onschuldig ongeval maar ze kunnen je niet precies vertellen waarom je dat ongeval had gehad dan zoek je naar creatieve oplossingen om het antwoord te weten te komen aan de hand van de bij jou voorkomende symptomen.
Je kunt er natuurlijk iedereen en alles bij betrekken.
- Ook bij boekhouden wordt dat in Duitsland met hun goudvoorraad gedaan om aan de regels tot toetreding van de Euro te voldoen.
- Indien je te weinig tijd hebt om veel dingen die je moet onthouden ergens op te schrijven kun je je computer gebruiken om het wel ergens op te slaan. Het terugvinden is minder moeilijk dan in de werkelijke wereld!


Innovatief leren
Als je weet dat je product over een paar jaar niet meer aan de eisen van de markt kan voldoen dan dien je er zorg voor te dragen dat je met iets nieuws komt. Zo blijf je steeds verder ontwikkelen.
Dat bij Hi-Tech bedrijven de innovatiekosten soms meer dan 25% van de omzet kunnen bedragen is soms de directe oorzaak dat het voortbestaan van het bedrijf ernstig bedreigt wordt.
Daarom is een sterk verkoop apparaat heel belangrijk. De consument heeft dan de defacto situatie maar voor lief te nemen.
Dat het voortbrengen van nieuwe diensten en produkten steeds nog meer nieuwe diensten en produkten kan voortbrengen had je waarschijnlijk al vermoed. Als je van deze situatie lering kan trekken dan doe je aan innovatief leren.
- Als je de markt van hybride produkten wilt penetreren kun je overwegen of je naast de overdekte ligfiets ook niet nog de combinatie met een overdekte trapboot kunt maken.


Inzichtelijk leren
Bij complexe, abstracte zaken zoals het bij advieswerk meestal aan toe gaat kan er naar gestreefd worden om de totaaltijd waarbinnen iets opgelost moet worden zo kort mogelijk is. Dit bereikt je slechts door het duidelijker dan de visie die men eerst had de zaken te kunnen voorstellen. Door inzichtgevende methoden toe te passen krijgt men zo inzicht in de situatie.

Alle informatie die je over nieuwe produkten en diensten kunt verzamelen zullen op den duur tot een chaotische berg leiden die niet gemakkelijk te overzien zal zijn. Wil je meer inzicht krijgen over de verdere mogelijkheden dan kun je door middel van hulpmiddelen er meer structuur in aanbrengen. Dit zal leiden tot meer inzicht in de materie.

Denkprocessen 3| Doelstelling| Verder naar Thinkware| Inhoud| Kernwoorden| Homepage|